İLK DJANGO PROJENİ YAZ, part 4

Basit bir form yazalım

Hadi bir <form> etiketi içerecek şekilde anket detay şablonumuzu (“polls/detail.html”) güncelleyelim:

<h1>{{ question.question_text }}</h1>

{% if error_message %}<p><strong>{{ error_message }}</strong></p>{% endif %}

<form action="{% url 'polls:vote' question.id %}" method="post">
{% csrf_token %}
{% for choice in question.choice_set.all %}
    <input type="radio" name="choice" id="choice{{ forloop.counter }}" value="{{ choice.id }}">
    <label for="choice{{ forloop.counter }}">{{ choice.choice_text }}</label><br>
{% endfor %}
<input type="submit" value="Vote">
</form>

Hızlı bir özet:

  • Yukarıdaki şablon, her soru seçimi için bir radyo düğmesi görüntüler. Her radyo düğmesinin değeri, ilişkili soru seçiminin ID’sidir. Her radyo düğmesinin adı “choice” dır. Bunun anlamı, biri radyo düğmelerinden birini seçip formu gönderdiğinde POST yöntemi ile şu veri yollanır: choice=#ID#. Burada ID değeri seçilen butonun id’sidir. HTML formları böyle çalışır.

  • Formun action değerini {% url ‘polls:vote’ question.id %} olarak ayarladık. ve method=”post” ayarını da ekledik. method=”post” yazmak çok önemli (Alternatifi: method=”get”). Çünkü sunucu tarafıyla yapılan veri alışverişinin yönteminini belirler. Bir veri alışverişi yapan bir form oluşturduğunda hep method=”post” kullan.Bu Django’ya özel bir durum değil, iyi bir Web geliştirme yöntemi.

  • forloop.counter değişkeni içinde bulunduğu for döngüsünün kaç kez döndüğünü tutar.

  • Bir POST formu oluşturduğumuzdan (bu verileri değiştirme etkisi yapabilir), Siteler Arası İstek Sahteciliği (Cross Site Request Forgeries) konusunda endişelenmemiz gerekir. Neyse ki, çok fazla endişelenmenize gerek yok, çünkü Django buna karşı korumak için kullanımı kolay bir sistemle birlikte geliyor.Kısacası, dahili URL’leri hedef alan tüm POST formları, {% csrf_token%} şablon etiketini kullanmalıdır.

Şimdi, gönderilen verileri işleyen ve onunla bir şeyler yapan bir Django viewı oluşturalım. Hatırla, part 3’te anket uygulaması için bu satırı içeren bir URLconf oluşturduk:

path('<int:question_id>/vote/', views.vote, name='vote'),

Ayrıca göstermelik bir vote viewı yazmıştık. Hadi gerçek bir viewa çevirelim:

from django.http import HttpResponse, HttpResponseRedirect
from django.shortcuts import get_object_or_404, render
from django.urls import reverse

from .models import Choice, Question
# ...
def vote(request, question_id):
    question = get_object_or_404(Question, pk=question_id)
    try:
        selected_choice = question.choice_set.get(pk=request.POST['choice'])
    except (KeyError, Choice.DoesNotExist):
        # Soru oylama formunu tekrar göster
        return render(request, 'polls/detail.html', {
            'question': question,
            'error_message': "You didn't select a choice.",
        })
    else:
        selected_choice.votes += 1
        selected_choice.save()
        # POST verileriyle başarılı bir şekilde ilgilendikten sonra
        # daima bir HttpResponseRedirect döndürün. Bu, bir kullanıcı
        # geri düğmesine basarsa verilerin iki kez gönderilmesini önler.
        return HttpResponseRedirect(reverse('polls:results', args=(question.id,)))

Bu kod, henüz görmediğimiz bazı şeyleri içeriyor:

  • request.POST, gönderilen verilere anahtar adına göre erişmenizi sağlayan, sözlük benzeri bir nesnedir. Bu durumda, request.POST[‘choice’] seçilen seçeneğin kimliğini bir karakter dizisi olarak döndürür. request.POST değerleri her zaman karakter dizisidir.

Not

Django’nun GET verilerine aynı şekilde erişmek için de request.GET sağladığını unutmayın. Ancak verilerin yalnızca bir POST çağrısı yoluyla değiştirilmesini sağlamak için kodumda request.POST açıkça kullanıyoruz.

  • POST verilerinde seçim yapılmadıysa, request.POST[‘choice’] KeyError hatası verir. Yukarıdaki kod KeyError’u kontrol eder ve seçim yapılmadığı takdirde soru formunu hata mesajı ile yeniden görüntüler.

  • Seçim sayısını artırdıktan sonra, kod normal bir HttpResponse yerine bir HttpResponseRedirect döndürür. HttpResponseRedirect tek bir argüman alır: kullanıcının yönlendirileceği URL.

  • Bu örnekte HttpResponseRedirect yapıcısında reverse fonksiyonunu kullanıyoruz. Bu fonksiyon, görüntüleme işinde bir URL’yi sabit olmaktan kurtarmanıza yardımcı olur. Çalıştırmak istediğimiz viewın adı ve bu viewa işaret eden URL modelinin değişken kısmı verilir. Bu durumda, part 3’te kurduğumuz URLconf’u kullanarak, bu reverse çağrısı bir karakter dizisi döndürür. Bunun gibi:

    '/polls/3/results/'

Burada 3 question.id değeridir. Bu yeniden yönlendirilen URL daha sonra son sayfayı görüntülemek için ‘results’ viewını çağırır.

Birisi bir soruya oy verdikten sonra, vote viewı sorunun sonuç sayfasına yönlendirir. Bu görünümü yazalım:

from django.shortcuts import get_object_or_404, render


def results(request, question_id):
    question = get_object_or_404(Question, pk=question_id)
    return render(request, 'polls/results.html', {'question': question})

Bu part 3’te yazdığımız detail viewıyla hemen hemen aynı. Tek fark şablon adı. Bu gereksizliği daha sonra düzeltiriz.

Şimdi polls/results.html şablonunu oluşturalım:

<h1>{{ question.question_text }}</h1>

<ul>
{% for choice in question.choice_set.all %}
    <li>{{ choice.choice_text }} -- {{ choice.votes }} vote{{ choice.votes|pluralize }}</li>
{% endfor %}
</ul>

<a href="{% url 'polls:detail' question.id %}">Vote again?</a>

Şimdi tarayıcında /polls/1/ adresine git ve soruyu oyla. Her oy verdiğinizde güncellenen bir sonuç sayfası görmelisiniz. Bir seçim yapmadan formu gönderirseniz, hata mesajını görmelisiniz.

Kalıp viewlar kullanalım

detail ve results viewları çok basitve biraz da gereksizler. Anketlerin listesini görüntüleyen index() viewı da onlara benzer bir viewdır.

Bu viewlar, temel bir Web geliştirme durumunu gösterir: Veritabanından URL’deki parametreye göre veri almak, şablon yüklemek ve işlenmiş şablonu döndürmek. Bu çok yaygın olduğu için Django “Kalıp view” adında bir kolaylık sağlar.

Kalıp viewlar, bir uygulama yazmak için Python kodunu yazmanız gerekmediği noktaya ortak kalıpları soyutlar.

Kalıp view sistemini kullanmak için anket uygulamamızı düzenleyelim. Böylece gereksiz bir takım kodu silebiliriz. Düzenlememizde şu adımları uygulayacağız:

  1. URLconf’u değiştir.

  2. Gereksiz viewlardan bazılarını sil.

  3. Django’nun kalıp viewlarını temel alan yeni viewlar yaz.

URLconf’u değiştir

İlk önce, polls/urls.py dosyasını açın ve URLconf’u şöyle değiştirin:

from django.urls import path

from . import views

app_name = 'polls'
urlpatterns = [
    path ( '' , views . IndexView . as_view (), name = 'index' ),
    path ( '<int:pk>/' , views . DetailView . as_view (), name = 'detail' ),
    path ( '<int:pk>/results/' , views . ResultsView . as_view (), name = 'results' ),
    path ( '<int:question_id>/vote/' , views . vote , name = 'vote' ),
]

İkinci ve üçüncü desenlerin yol dizilerinde eşleşen kalıbın adının <question_id>’den <pk>’ye değiştiğini

Görünümleri değiştir

Şimdi index,`detail` ve results viewlarını kaldıracağız ve Django’nun kalıp viewlarını kullanacağız. Bunu yapmak için polls/views.py dosyasını aç ve buna benzer şekilde değiştir:

from django.http import HttpResponseRedirect
from django.shortcuts import get_object_or_404, render
from django.urls import reverse
from django.views import generic

from .models import Choice, Question


class IndexView(generic.ListView):
    template_name = 'polls/index.html'
    context_object_name = 'latest_question_list'

    def get_queryset(self):
        """Return the last five published questions."""
        return Question.objects.order_by('-pub_date')[:5]


class DetailView(generic.DetailView):
    model = Question
    template_name = 'polls/detail.html'


class ResultsView(generic.DetailView):
    model = Question
    template_name = 'polls/results.html'


def vote(request, question_id):
    ... # yukarıdakiyle aynı, hiçbir değişiklik yok.

Burada iki kalıp view kullanıyoruz: ListView ve DetailView. ListView nesnelerin listesini gösterir. DetailView ise belirli bir nesne türünün detay sayfasını gösterir.

  • Her kalıp viewın hangi modele etki edeceğini bilmesi gerekir. Bu model özniteliği kullanılarak sağlanır.

  • DetailView kalıp viewı, URL’den yakalanan birincil anahtar değerinin pk olarak adlandırılmasını bekler. Bu nedenle kalıp viewlar için question_id ifadesini pk olarak değiştirdik.

Varsayılan olarak, DetailView kalıp viewı <app name>/<model name>_detail.html adlı bir şablon kullanır. Bizim durumumuzda polls/question_detail.html şablonunu kullanırdı. template_name özelliği, Django’ya otomatik olarak oluşturulan varsayılan şablon adı yerine belirli bir şablon adı kullanmasını bildirmek için kullanılır. Bu, results viewının ve detail viewının, her ikisi de sahne arkasındaki DetailView olsa bile, farklı bir şablona sahip olmasını sağlar.

Durum ListView ve IndexView için de aynı.

Sunucuyu çalıştırın ve kalıp viewları temel alan yeni anket uygulamanı dene.

♣
Yorumlar

Önemli Not

Sorularınızı yorumlarda dile getirmek yerine Yazbel Forumunda sorarsanız çok daha hızlı cevap alabilirsiniz.
Belgelerdeki bir hata veya eksiği dile getirecekseniz lütfen yorumları kullanmak yerine Github'da bir konu (issue) açın.
Eğer yazdığınız yorum içinde kod kullanacaksanız kodlarınızı <pre><code> etiketleri içine alın. Örneğin: 
        <pre><code class="python">
        print("Merhaba Dünya!")
        </code></pre>