Tornado(devamı)

Websocket

Bazen amacımız web sayfaları sunmak olmaz. Uygulamamızla sürekli olarak veri alışverişinde bulunmak isteriz. Mesela çevrimiçi oyunlarda veya mesajlaşma uygulamalarında bu durumla sık karşılaşırız. Ancak HTTP protokolü bu iş için yetersiz kalır. Çünkü HTTP protokolü en basit haliyle şu şekilde çalışır: Kullanıcı istek yollar, sunucu isteğe karşılık sayfa yollar, bağlantı kesilir. Sürekli olarak bağlantı kurmak istediğimizde yeni bir protokol kullanmalıyız: WS. WS protokolü kullanıcı veya sunucu kapatana kadar bağlantı açık kalır. Sunucu veya kullanıcı herhangi bir istek olmadan birbirine veri yollayabilir.

Websocket’ler, en basit tabirle HTTP yerine WS protokolü kullanan view’lardır. Biz bir view tanımlarken sadece get metodunu yazmıştık. Çünkü bir view sadece sayfamızı sunuyordu. Ancak websocket’ler sadece sayfa sunmuyorlar, aynı zamanda veri de alıyorlar. Bu yüzden 3 tane metoda sahipler: on_open, on_message, on_close.

Websocket ile bağlantı kurulduğunda on_open metodu çağrılıyor. Websocket’e mesaj geldiğinde on_message metodu çağrılıyor. Websocket’in bağlantısı kapatıldığında on_close metodu çağrılıyor.

Biz view ile kullanıcıya veri yollarken write metodundan faydalanmıştık. Fakat websocket’ler bu iş için write_message metodunu kullanıyor.

Şimdi gelen mesajları geri gönderen bir websocket yazalım:

import tornado.web
import tornado.ioloop

import tornado.websocket

class Geri(tornado.websocket.WebSocketHandler):

    def on_open(self):
        print("Bağlantı kuruldu")

    def on_message(self, mesaj):
        print(mesaj)
        self.write_message(mesaj)

    def on_close(self):
        print("Bağlantı kapandı")

app = tornado.web.Application([
    ("/ws/geri", Geri)
])
app.listen(8888)

tornado.ioloop.IOLoop.current().start()

İlk işimiz yeni bir kütüphane eklemek oldu.Bu kütüphane bizim websocket yazmamız için gerekli sınıfı bulunduruyor.

import tornado.websocket

Yeni bir sınıf oluşturduk:

class Geri(tornado.websocket.WebSocketHandler):

Bu sınıf bizim websocket’imiz. Daha önce view yazarken tornado.web.RequestHandler sınıfından faydalanmıştık. Şimdi ise tornado.websocket.WebSocketHandler sınıfından faydalandık.

Websocket ile bağlantı kurulduğunda bize Bağlantı kuruldu yazması için on_open metodunu düzenledik:

def on_open(self):
    print("Bağlantı kuruldu")

Websocket’e mesaj geldiğinde onu yazdırıp geri yollaması için on_message metodunu düzenledik. Burada metodumuzun bir parametresi daha olduğuna dikkat edelim:

def on_message(self, mesaj):
    # Mesajı yazdır
    print(mesaj)
    # Mesajı geri yolla
    self.write_message(mesaj)

Websocket kapandığında ekrana yazdırması için on_close metodunu düzenledik:

def on_close(self):
    print("Bağlantı kapandı")

Gerekli yönlendirmeyi yapması için Application nesnemizi düzenledik:

app = tornado.web.Application([
    ("/ws/geri/", Geri)
])

Burada 2 önemli nokta var. Biz hem websocket’leri hem view’ları aynı Application nesnesine yazıyoruz. Burada ayrım yapmak için genelde websocket’lerin isteklerini “/ws/” ile başlatmaya önem veriyoruz. Diğer sıkıntı ise gelen isteklerin protokollerine göre ayrılmadan işlenmesi. Yani kullanıcı “HTTP ile mi istekte bulundu, WS ile mi istekte bulundu?” diye sorulmuyor. Bu ayrım direkt olarak bizim o isteğe karşı ne yazdımız ile ilgili.

Websocket’lere tarayıcımızdaki adres çubuğuna yazarak ulaşamayız. Tarayıcımızdaki adres çubuğu sadece HTTP protokolünü kullanır. Websocket’lere ulaşmak için kütüphaneleri kullanıyoruz. Ben size javascript ile nasıl bağlantı kurabileceğinizi göstereceğim. Bu noktada basit seviyede javascript bilgisine sahip olmanız gerekiyor.

Not

Burada javascript için yazdığımız kodları tarayıcınızın konsolunda yazabilirsiniz. (Tarayıcınızda F12 tuşuna basın ve yukarıdaki sekmelerden “console” yazanı seçin.)

__init__.py dosyamızı çalıştıralım ve javascript kodlarımızı yazmaya başlayalım.

ws isminde bir Websocket nesnesi oluşturacağız. Javascript’te nesne oluşturmak için var deyimi kullanılıyor ve satır sonuna ; koyuluyor. Bir Websocket nesnesi oluştururken hangi siteye bağlanacağımızı belirtiyoruz:

var ws = new WebSocket("ws://localhost/ws/geri/");

Bu kodda HTTP yerine WS protokolünü kullandığıza ve nasıl kullanıldığına dikkat edelim: Normalde http yazdığımız yere ws yazdık.

Şimdi mesaj geldiğinde çalışacak olan onmessage fonksiyonumuzu yazalım. Bizim Python’da yaptığımız gibi nesnenin devamına . koyup on_message ekleyerek tanımlayacağız. Javascript’te fonksiyon tanımlarken function deyimi kullanılıyor. Parametreler function deyiminden hemen sonra parantez içinde tanımlanıyor. Fonksiyon ile ilgili kodlar küme parantezleri içinde yine ; kullanarak yazılıyor.

Yazdığımız fonksiyon gelen mesajları konsolumuzda yazdırsın. Konsolda yazdırmak istediğimiz yazıları console.log fonksiyonuna parametre olarak veriyoruz.

ws.onmessage = function(mesaj){console.log(mesaj)}

Tornado’da mesaj yollamak için write_message metodunu kullanmıştık. Javascript’te ise send metodunu kullanacağız.

♣
Yorumlar

Önemli Not

Sorularınızı yorumlarda dile getirmek yerine Yazbel Forumunda sorarsanız çok daha hızlı cevap alabilirsiniz.
Belgelerdeki bir hata veya eksiği dile getirecekseniz lütfen yorumları kullanmak yerine Github'da bir konu (issue) açın.
Eğer yazdığınız yorum içinde kod kullanacaksanız kodlarınızı <pre><code> etiketleri içine alın. Örneğin: 
        <pre><code class="python">
        print("Merhaba Dünya!")
        </code></pre>